اشنایی با زبان روسی

7 بهمن 1396, 12:00 ق ظ نوشته شده توسط
منتشر شده در اموزش زبان روسی

زبان روسی جز گروه شرقی شاخه ی اسلاو از خانواده ی زبان های هند و اروپایی و زبانی تصریفی است؛ بدین معنی که قواعد دستوری و رابطه ی واژه ها در جمله از طریق دگرگونی خود واژه ایجاد میشود. خانواده ی زبان های هند و اروپایی به چند شاخه از جمله رمانس، گوتی، هند و ایرانی، شاخه ی بزرگ اسلاو و چندین شاخه ی دیگر تقسیم میشود. زبان های اسلاوی خود به سه گروه اسلاو شرقی (روسی، اوکراینی، بلاروسی)، اسلاو جنوبی ( در شرق بلغاری و مقدونی و در غرب صربی، بوسنیایی، کرواتی و اسلوونیایی) و اسلاو غربی (چک، اسلواکی، لهستانی و ..) تقسیم میشود. زبان های اسلاوی بیشتر از دیگر زبان های گروه هند و اروپایی به زبان های بالتیکی نزدیک هستند و به همین دلیل بعضی این دو گروه را در یک مجکوعه قرار داده و آن را بالتو-اسلاوی مینامند.
زبان روسی از 33 حرف که 10 تا ی آن حروف مصوت (гласный: А-Е-Ё-И-О-У-Ы-Э-Ю-Я)، 21 از آن حروف صامت (согласный: Б-В-Г-Д-Ж-З-Й-К-Л-М-Н-П-Р-С-Т-Х-Ц-Ш-Щ-Ф-Ч) و دو نشانه ی نرمی (Ь) و سختی (Ъ) تشکیل شده است. نشا نه ی نرمی و سختی و حرف Ы هیچگاه در ابتدای کلمه به کار نمیروند. زبان روسی در نظام نوشتاری خود دارای دو گونه حروف الفباست: حروف چاپی (печатные буквы) و حروف تحریری (рукописные буквы)
کلمات در زبان روسی از یک یا چند هجا تشکیل میشوند. در کلماتی که بیشتر از یک هجا هستند، یکی از هجا ها با فشار بیشتری نسبت به دیگر هجا ها تلفظ میشود که آنجا محل قرار گرفتن تکیه ی کلمه است. تکیه ی واژه در زبان روسی متحرک است و با تغییر محل خود در ساختار یک کلمه معانی دستوری مختلفی را بیان میکند.
در این زبان مصوت ها به دو گروه سخت (А-О-У-Э-Ы) و نرم (Я-Ё-Ю-Е-И) تقسیم میشوند که برای هر یک از مصوت های سخت میتوان معادلی در گروه مصوت های نرم مشخص کرد. مصوت های نرم در واقع ترکیبی هستند از ترکیب صامت Й (ی کوتاه) با مصوت های سخت A-О-У-Э
در زبان روسی 21 صامت وجود دارد که بر اساس دو مشخصه ی سختی و نرمی یا زنگدار بودن و بی زنگ بودن تقسیم میشوند. در این زبان صامت های Б-В-Г-Д-З-К-Л-М-Н-П-Р-С-Т-Ф-Х را میتوان هم نرم و هم سخت تلفظ کرد.صامت های Ж-Ш-Ц همیشه سخت هستند چنانچه مصوت های نرم بعد از این حروف به کار روند صامت های مذبور را نرم نمیکنند. صامت های Щ-Ч همیشه نرم هستند.
و اما صامت های زنگدار آن دسته ازصامت ها هستند که به هنگام تلفظ تار های صوتی به لرزه در می آیند: Б-В-Г-Д-Ж-З-Л-М-Н-Р-Й ولی در تلفظ صامت های بی زنگ تار های صوتی در حالت سکون و آرامش قرار دارند و در نتیجه جریان هوا بدون اینکه تار های صوتی را به ارتعاش دراورد از طریق دهان یا بینی خارج میشود مانند: П-Ф-К-Т-Ш-С-Х-Ц-Ч-Щ
در زبان روسی اسامی دارای جنس هستند: مذکر،مونث و خنثی. اسامی مختوم به А-Я مونث و اسامی مختوم به О-Е-Ё خنثی هستند. اسامی مذکر در حالت نهادی غالبا دارای پایانه صرفی صفر یا تهی هستند. به بیانی دیگر اسامی مذکر در زبان روسی غالبا به حروف صامت ختم میشوند.اسامی مختوم به Ьدر زبان روسی میتوانند هم مونث و هم مذکر باشند.
از آنجا که زبان روسی زبانی تصریفی است، پایانه اسامی در حالت های مختلف مفعولی و ... تغییر میکند. زبان روسی دارای 6 حالت مختلف (падеж) است. حالت نهادی (именительный падеж)که در آن اسامی تغییر نمیکنند، حالت مفعولی(винительный падеж) ، حالت اضافی(родительный падеж) ، حالت به ای(дательный падеж) ، حالت با ای (творительный падеж)و حالت اضافه ای(предожный падеж) .



نشست جاده ابریشم

10 دی 1396, 12:00 ق ظ نوشته شده توسط
منتشر شده در آخرین اخبار

به دعوت انجمن علمی زبان روسی، ظهر روز دوشنبه ۲۷ آذرماه نشست جاده ابریشم با سخنرانی دکتر بهرام امیراحمدیان، در تالار ناصر خسروی دانشکده ادبیات دانشگاه بهشتی برگزار شد. در این نشست  اساتید و دانشجویان گروه‌های ادبیات فارسی، باستان‌شناسی و روسی حضور داشتند. دکتر امیراحمدیان، استاد دانشکده‌ی مطالعات جهان دانشگاه تهران و پژوهشگر حوزه‌ی روسیه، آسیای میانه، قفقاز به بررسی مسائل فرهنگی مرتبط با کشورهای جاده‌ی ابریشم پرداخت.
دکتر امیراحمدیان در ابتدا خطاب به دانشجویان حاضر در جلسه گفت:« بسیار خوشحالم که در میان شما هستم و می‌توانم تجربیاتم را به شما منتقل کنم. به قول فرانسوی‌ها جوانان فاقد تجربه هستند و پیران دیگر مجال استفاده از تجربیاتشان را ندارند. به همین دلیل امیدوارم که شما در اعتلای فرهنگ و هنر این سرزمین کوشا باشید.»
همچنین در ادامه بحث، با تکیه بر اشتراکات فرهنگی ایران و شهرهای مسیر جاده‌ابریشم و تاثیرگذاری و نفوذ فرهنگ ایرانی اسلامی منتقل شده به وسیله‌ی بازرگانان ایرانی، چنین گفت:«‌ در بعضی از این کشورها نظیر روسیه و چین، شهرهایی وجود دارند که اسامی ایرانی دارند. مثلا شهر دربند یا کاریز که در آن‌ها آثار ایرانی از زمان‌های گذشته دیده می‌شود. قدمت برخی به زمان ساسانیان برمی‌گردد. همچنین آثار زبان فارسی در این کشورها مشهود است. برای مثال از نماز با کلمه‌ی فارسی آن یاد می‌کنند. به وضو می‌گویند دست‌نماز. برای بیان زمان خواندن نماز این واژه‌ها را دارند: نماز بامداد، نماز پیشین، نماز پسین، نماز شام، نماز خفتن! این نفوذ فرهنگی بخاطر اخلاق خوب بازرگانان ایرانی در مسیر تجارتشان بوده که تا زمان مشروطه نیز ادامه داشت. بسیاری از کتاب‌هایی که در زمان مشروطه چاپ می‌شد، به سرمایه‌ی همین بازرگانان بود که بعنوان عمل نیک و بجای هزینه برای آبادانی و پل ساختن، سرمایه‌ی خود را صرف انتشار نتایج تحقیقات و ترجمه‌ی مترجمان می‌کردند.»
در ارتباط با تبادلات فرهنگی این جاده نیز گفته شد:« جاده‌ی ابریشم فقط مسیری برای تبادل ابریشم نبوده. مسیری برای تبادل عقیده، مذهب، فرهنگ، هنر و... بود اما چون در آن ابریشم تجارت می‌کردند، به همین اسم معروف شد.»
سپس ضمن نمایش تصاویر مربوط به سفرهای تحقیقی‌ خود به سرتاسر این جاده، نمونه‌ی خط نوشتاری برجای مانده از اسناد تجاری آن دوران را به حضار نشان داده و گفت:« برای من همیشه سوال بود که این گستره‌ی عظیم جغرافیایی را چه زبانی به هم مرتبط می‌کند. پس از تحقیقات فراوان متوجه شدم زبان سغدی که یکی از زبان‌های ایرانیست، زبان اصلی تجارت و تبادلات در این جاده بوده»
در نهایت جلسه با طرح پرسش‌‌هایی توسط دانشجویان پیرامون مسائل مطرح شده پایان یافت.



اجرای موفق نمایش ((چاق و لاغر )) اثر چخوف توسط گروه هنری ماتریوشکا، کاری از دانشجویان زبان روسی دانشگاه شهید بهشتی به سرپرستی آقای دکتر حسن زاده در جشنواره تاتر دانشجویی( 21 اسفند1395 )

اجرای نمایش چاق و لاغر اثر چخوف توسط گروه هنری ماتریوشکا

 



 

 

 

شهرام همت زاده که به تازگی کتاب «زمزمه‌های چرنوبیل» نوشته سویتلانا آلکسیویچ را ترجمه کرده است، درباره ویژگی‌های این کتاب و اوضاع فعلی ترجمه در ایران توضیح داد.

 

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، انتشارات نیستان کتاب «زمزمه‌های چرنوبیل» نوشته سویتلانا آلکسیویچ را با ترجمه شهرام همت‌زاده منتشر کرد.

این کتاب اثر نویسنده اوکراینی‌تبار ساکن بلاروس تلاشی برای روایت فاجعه انفجار پایگاه اتمی چرنوبیل از زبان حاضران در آن است.

آلکسیویچ در سال 2015 و با دریافت جایزه ادبی نوبل بار دیگر جهان را متوجه روایت تاریخی خود از این حادثه فراموش شده کرد، حادثه‌ای که روح کشور او را برای سال‌های سال زخمی کرده و به نظر نمی‌رسد که این زخم هنوز التیامی برای خود متصور شده باشد.

شهرام همت‌زاده درباره دلایل خود برای ترجمه این کتاب به خبرآنلاین گفت: «من اولین بار که شنیدم این کتاب برنده جایزه نوبل ادبی شده است، به قصد مطالعه به سراغ آن رفتم، وقتی شروع به خواندن آن کردم، دیدم بسیار جذاب و خواندنی است و حیفم آمد هموطنانی که کتاب‌های فارسی می‌خوانند از مطالعه آن محروم شوند و با چنین شخصیتی آشنا نشوند. آنقدر این اثر جذاب بود که نمی‌توانستم لحظه‌ای آن را زمین بگذارم. به همین دلیل تصمیم گرفتم که در حین خواندن این کتاب را ترجمه کنم.»

او درهمین راستا ادامه داد: «من آنقدر تحت تاثیر این کتاب قرار گرفته بودم که گاهی اوقات کتاب را کنار می‌گذاشتم و گریه می‌کردم، آنقدر این اثر من را می‌گرفت.»

این مترجم درباره سختی‌های ترجمه متن روسی کتاب، گفت: «متن برای قرن اخیر است و ترجمه کردنش آسان بود، کتاب براساس مصاحبه نوشته شده و خانم آلکسیویچ مصاحبه‌هایی که انجام داده است را به صورت جمع آوری کرده و بسیار هنرمندانه آن‌ها را تنظیم کرده است. متن بسیار روان و ساده بود و من تنها به دلیل آشنایی اندک مردم با زبان روسی در هنگام ترجمه بعضی از اصطلاحات را در پاورقی می‌نوشتم تا خواننده با اصل آن هم آشنا شود.»

همت‌زاده درخصوص ترجمه‌های ضعیفی که از این کتاب منتشر شده است، توضیح داد: «من دو ترجمه از این کتاب دیده‌ام، واقعا وحشتناک است و بخش‌های زیادی از متن را جا انداخته است. جالب این است که به چاپ پنجم هم رسیده،‌ البته خیلی مقصر نیستند زیرا ترجمه انگلیسی کتاب را منبع ترجمه خود قرار داده‌اند و ممکن است آن ترجمه دچار نقص بوده است. به نظر من ناشران به دلیل اینکه کتاب برنده جایزه نوبل ادبی شده است، برای انتشار آن عجله داشتند و از دید تجاری به این اثر نگاه می‌کردند. من با همه این شرایط ترجیح دادم تا کتاب دیرتر منتشر شود ولی ترجمه خوبی داشته باشد.»

ماجرای ترجمه کتاب نویسنده برنده جایزه نوبل

او درباره ترجمه عنوان این کتاب گفت: «اگر دقت کنید عنوان روسی کتاب دعاهای چرنوبیل است که مخصوص مردم همان منطقه است. می‌خواستم دعا ترجمه کنم که تقدس به آن داده می‌شد و به نظرم خوب نبود. به همین دلیل زمزمه های چرنوبیل ترجمه کردم که تقدس دعای فارسی را نداشته باشد. چون در ایران دعا تقدس دارد نمی‌خواستم از این واژه استفاده کنم.»

همت‌زاده درباره اوضاع ترجمه در سال‌های اخیر، اظهار کرد: «خیلی از افراد نگاه تجاری به این مسئله دارند فقط می‌خواهند اثر را ترجمه کرده و وارد بازار کنند، در نهایت هم ترجمه‌ای پرنقص و مشکل را تحویل مخاطب می‌دهند. متاسفانه کسانی هستند که اصلا در این حوزه تخصص ندارند و به ترجمه می‌پردازند. البته کسانی را هم داریم که امانت دار هستند و یک ترجمه خوب را در اختیار مخاطب می‌گذارند.»

این مترجم نظر خود را درباره تفاوت ادبیات آمریکا و روسیه اینطور بیان کرد: «زندگی در آثار روسی شدیدا حس می‌شود و جریان دارد، این روح، امید و انرژی که خواننده از این آثار می‌گیرد از نگاه من در آثار نویسندگان آمریکایی نیست.»

او در پایان درخصوص فعالیت‌های آینده خود گفت: «یک کتاب گرامری زبان روسی را در دست انتشار دارم و یک کتاب دیگر از این نویسنده را هم شروع کرده‌ام که امیدوارم تا شهریور منتشر شود.»

 

 

 


هیاتی از دانشگاه فدرال قفقاز شمالی روسیه شامل مدیر و معاون انستیتو مهندسی برق و قدرت  و رئیس بخش ریاضی کاربردی و مدل سازی ریاضی و همچنین مدیر توسعه ارتباطات بین الملل آن دانشگاه، دوشنبه،  23 اسفندماه ضمن ملاقات با تعدادی از اعضای هیات علمی پردیس فنی مهندسی شهید عباس پور از آزمایشگاه های آن مرکز بازدید کردند.
این هیات در دانشگاه شهید بهشتی و در جلسه ای با حضور دکتر ابطحی سرپرست معاونت پژوهش و فناوری ، دکتر شیرانی مدیر همکاری های علمی بین المللی و دکتر خاتمی رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی به بررسی زمینه های همکاری مشترک پرداختند. در نهایت هیئت مذکور پس از بازدید از گروه زبان و ادبیات روس در نشستی با حضور اعضای هیئت علمی و دانشجویان آن گروه به تبادل نظر پرداختند.
گفتنی است، دانشگاه شهید بهشتی با دانشگاه قفقاز شمالی دارای تفاهم نامه همکاریهای علمی است. تفاهم نامه مذکور در حاشیه اجلاس روسای دانشگاه‌های برتر ایران و روسیه و در دفتر معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری به امضای روسای دو دانشگاه رسیده بود.


شهرام همت‌زاده از انتشار ترجمه کتاب «زمزمه‌های چرنوبیل» سوتلانا الکسیویچ از روسی به فارسی خبر داد.

 

به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، کتاب «زمزمه‌های چرنوبیل» اثر سوتلانا الکسیویچ نویسنده برنده نوبل با ترجمه شهرام همت‌زاده از سوی نشر کتاب نیستان منتشر شد.

همت‌زاده مدیر گروه زبان روسی دانشگاه شهید بهشتی در گفت‌وگو با فارس از ترجمه این کتاب از زبان روسی به فارسی خبر داد و گفت: ترجمه این کتاب حدود 4 ماه زمان برد ولی از آنجا که نمی‌خواستیم بدون اجازه ناشر روسی کتاب را منتشر کنیم درگیر خرید حق انتشار آن بودیم.

وی افزود: پیش از این از این کتاب دو ترجمه دیگر نیز روانه بازار کتاب شده بود و هردوی آنها را دیده بودم که بخشی از آنها دارای اشتباهات ترجمه‌ای و بعضا حذفیات داشت که البته همیشه مقصر مترجم نیست زیرا چون این کتاب‌ها یک مرتبه به انگلیسی ترجمه شده و بعد به فارسی برگردانده می‌‌شود و همین ممکن است سبب شود که این نواقص ایجاد شود.

زمزمه‌های چرنوبیل

مدیر گروه زبان روسی دانشگاه شهید بهشتی گفت: مثلا ترجمه عنوان کتاب از روسی می‌شود «دعای چرنوبیل» که به نوعی دعای مربوط به آن منطقه است ولی در ترجمه انگلیسی «Voices from Chernobyl» صداهایی از چرنوبیل ترجمه شده است. از این رو عبارت کتاب را «زمزمه‌های چرنوبیل» انتخاب کردم که به معنای اصلی عنوان روسی کتاب نزدیک است.

او اضافه کرد: در ترجمه این کتاب در بخش پاورقی‌ها بسیار کار کردم و سعی کردم اطلاعاتی را به خواننده ایرانی بدهم که ممکن است آنها را نداند و آنها را اضافه‌ کرده‌ام.

این مترجم گفت: این رمان را به نیت ترجمه شروع نکردم ولی کمی که جلو رفت دیدم حیف است ترجمه نشود و ترجمه آن را شروع کردم البته پیش از این چند کتاب علمی از روسی ترجمه کرده بودم ولی سابقه ترجمه ادبی نداشتم.

همت‌زاده با اشاره به روند ترجمه این کتاب، گفت: متن کتاب روان است و با مشکل خاصی روبرو نبودم. خانم الکسیویچ از آنجا که روزنامه‌نگار بوده کتابش را بر مبنای مصاحبه‌ها پایه گذاشته و به نوعی تاریخ شفاهی درست کرده است.

وی اشافه کرد: یک کتاب دیگر از کتاب‌های سوتلانا الکسیویچ را در دست ترجمه دارم و برای سال 96 به ناشر خواهم سپرد.

بر اساس این گزارش کتاب «زمزمه‌های چرنوبیل» اثر ستولانا الکسیویچ پیش از این از سوی دو ناشر دیگر با عنوان «صداهایی از چرنوبیل» روانه بازار کتاب شده بود که اکنون انتشارات کتاب نیستان آن را در 495 صفحه با قیمت 32 هزار تومان روانه بازار کتاب کرده است.

منبع : خبرگزاری فارس



معرفی و تاریخچه

22 خرداد 1394, 12:00 ق ظ

اطلاعات بیشتر

  • Time 3.00PM to 6.00PM
  • Gate Open 2.00PM


آزمایشگاه‏های زبان دانشکده ادبیات و علوم انسانی با هدف آموزش دروس به صورت سمعی و  بصری در ابتدا در سال 1387 مجهز به نرم‏افزارهای مربوطه شد و مجدداً در سال 1393 به سیستم چند منظوره و نرم‏افزارهای به‏روز شده تجهیز گردید.



شورای فرهنگی دانشکده

22 خرداد 1394, 12:00 ق ظ نوشته شده توسط
منتشر شده در رویدادها
برچسب زدن

شورای فرهنگی دانشکده

1 ـ دکتر احمد خاتمی (رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی)

2 ـ دکتر  اصغر واعظی (معاون آموزشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی)

JoomShaper